Kilka tygodni temu Komisja Europejska przedstawiła propozycję nowych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2028–2034, które opiewają na kwotę około 1,76–2,0 bln euro w zobowiązaniach (co odpowiada 1,26 proc. średniego DNB UE w tym okresie). Struktura została przeniesiona do 4 głównych rozdziałów z uproszczonymi programami i większą elastycznością w reagowaniu na kryzysy i nowe priorytety
Główne liczby
- Ogółem proponowane: 1 763 bln EUR w cenach z 2025 r. (zobowiązania), z czego 149,3 mld EUR przeznaczono na spłatę zadłużenia w ramach NGEU.
- Podział na rozdziały (zobowiązania, ceny z 2025 r.):
- Spójność, rolnictwo, dobrobyt i bezpieczeństwo: 946,4 mld euro (53,7 proc.).
- Konkurencyjność, badania naukowe, obrona i przestrzeń kosmiczna: 515,1 mld euro (29,2%).
- Działania zewnętrzne („Globalny wymiar Europy”): 190,0 mld EUR (10,8%).
- Administracja publiczna: 104,5 mld euro (5,9%).
- Nowe zasoby własne (średni roczny szacunek): ETS 9,6 mld euro, CBAM 1,4 mld euro, e-odpady 15 mld euro, akcyza na tytoń 11,2 mld euro, zasoby korporacyjne dla Europy (CORE) 6,8 mld euro plus dostosowania istniejących zasobów.
- Obrona i przestrzeń kosmiczna: Dedykowane okno z 131 mld euro (pięciokrotnie więcej niż w obecnych WRF). Migracja i granice: 34 mld euro (potrojony). Ukraina: Możliwe wsparcie do 100 mld euro w okresie.
Koncentracja na krajach: dokąd trafiają zasoby (plany krajowe i regionalne)
Komisja opublikowała krajowe przydziały środków (w cenach bieżących) na plany partnerstwa , które ujednolicają spójność, WPR, migrację/bezpieczeństwo i kwestie społeczne. Wśród głównych:
- Polska: łącznie 123,3 mld euro (112,6 mld euro ogółem; 1,9 mld euro na migrację/bezpieczeństwo; 8,8 mld euro Społecznego Funduszu Klimatycznego). → Największy beneficjent UE.
- Francja: 90,1 mld euro; Hiszpania: 88,1 mld euro; Włochy: 86,6 mld euro; Niemcy: 68,4 mld euro; Rumunia: 60,2 mld euro; Grecja: 49,2 mld EUR
Co to oznacza dla Polski
- Ciągłość przywództwa wśród beneficjentów funduszy na rozwój regionalny i polityki rolno-społecznej, potwierdzona także pierwszymi oficjalnymi reakcjami, które widzą Polskę jako „głównego beneficjenta” nowej propozycji.
- Nacisk na innowacje, bezpieczeństwo, czystą transformację i infrastrukturę za pośrednictwem nowego Europejskiego Funduszu Konkurencyjności oraz planów krajowych/regionalnych, z zastrzeżeniem warunków dotyczących reform i celów społecznych (minimalny udział społeczny 14 %).
Przewidywane terminy:
- Druga połowa 2025–2026: negocjacje między państwami członkowskimi (jednogłośnie) a Parlamentem Europejskim (konsensus) w sprawie wieloletnich ram finansowych i pakietu zasobów własnych (w przypadku tego ostatniego może być wymagana ratyfikacja na szczeblu krajowym).
- Do końca 2026 r.: cel polityczny – porozumienie w sprawie ram i zasobów.
- 2027: Ostateczne przyjęcie i akty sektorowe.
- 1 stycznia 2028 r.: wejście w życie nowych wieloletnich ram finansowych.
Podczas gdy Komisja przygotowuje się do przedstawienia budżetu w wysokości prawie 2 bln euro, Polska pozostaje w centrum nowej rundy funduszy europejskich, wzmacniając swoją kluczową rolę w obszarach priorytetowych, takich jak rolnictwo, spójność, bezpieczeństwo i klimat. Droga do ostatecznego porozumienia będzie długa i pełna wyzwań: od przedefiniowania zasad dotyczących funduszy unijnych po negocjacje między niechętnymi państwami członkowskimi, przechodząc przez lądowanie zgromadzenia parlamentarnego.
Źródło: CORE przeróbka .